06. May 2020
Najviše Pulicerovih nagrada u više žurnalističkih žanrova dobila je redakcija Njujork tajmsa – za istraživačko novinarstvo, međunarodnu politiku i komentar, dok su za fotografiju nagrađene agencije Rojters za snimke demonstracija u Hongkongu i fotoreporteri Asošijejted presa: Čani Anand, Muktar Kan i Dar Jasin za slike iz Kašmira.
Američki pisac Kolson Vajthed ovogodišnji je dobitnik Pulicerove nagrade za književnost u žanru fikcije.
Vajthedu je ovo drugi Pulicer za književnost i on je četvrti dvostruki dobitnik u istoriji ove nagrade. Pulicer za muziku pripao je američkom pijanisti i kompozitoru Entoniju Dejvisu za angažovanu operu „Central park Pet“.
Imena ovogodišnjih dobitnika Pulicerovih nagrada saopštena su preksinoć kasno po srednjoevropskom vremenu putem lajvstrima na zvaničnom sajtu Pulitzer.org. Proglašenje laureata zbog pandemije korona virusa je bilo pomereno sa 20. aprila na 4. maj, dok će datum održavanja svečanog prijema, koji se svake godine održava u maju na Univerzitetu Kolumbija, naknadno biti saopšten.
Njujorški autor Kolson Vajthed (1969) nije nepoznat srpskoj čitalačkoj publici. Njegov roman „Podzemna železnica“, za kog je dobio prvog Pulicera 2017, iste godine u oktobru objavila je izdavačka kuća Laguna. Ovaj izdavač je najavio da će početkom juna štampati i taze Pulicerom ovenčane Vajthedove „Momke iz Nikla“.
Obe knjige sa engleskog na srpski prevela je Dijana Radinović.
„Vajthed je neverovatno talentovan pisac. Opseg njegovog umeća veći je nego i u jednog drugog savremenog američkog pisca – on ume da piše duhovito, poetično, satirično, sa iskrenim ubeđenjem – na svaki potreban način da bi ispričao priču“, tvrdi Džordž Sonders, američki kolega po peru dvostrukog pulicerovca Vajtheda.
Roman „Momci iz Nikla“ zasnovan je na pričama iz muškog popravnog doma na Floridi, koji je posle više od jednog veka rada zatvoren 2011. godine.
„U Niklovu akademiju Kolsona Vajtheda, kao instituciju koja navodno prevaspitava loše momke u fine mladiće, stiže crni dečak Elvud, uhvaćen dok se, na putu ka fakultetu, vozio u kolima za koja nije znao da su ukradena. Ali, ono što se zbiva u Niklovoj akademiji nije ni nalik njenoj slici u javnosti, a Elvud će, ma koliki idealista i optimista bio, ubrzo shvatiti da mu je život krenuo po zlu. Tada upoznaje Tarnera, koji ne deli njegov optimizam i koji će mu pomoći da opstane i preživi na Niklovoj akademiji. Radnja je smeštena u šezdesete godine prošlog veka, u vreme rasne segregacije na američkom Jugu, a Vajthedov roman nudi uzbudljivu, provokativan i snažan prikaz rasizma i neravnopravnosti, koji su i danas prisutni u Americi, a čije se postojanje ignoriše“, kažu u Laguni za knjigu koja je upravo osvojila Pulicera za fikciju.
U ostalim književnim žanrovima Pulicerovu nagradu preksinoć su osvojili: Majkl R. Džekson za dramu „Čudna petlja“ (A Strange Loop), Kalen Mek Danijel u kategoriji istorija za knjigu „Slatki ukus slobode: Istinitu priču o ropstvu i restituciji u Americi“, Džeriho Braun za knjigu poezije „Tradicija“ i Benžamin Mozer za „Biografiju Sontag: Život i delo“. Za publicistiku ovu prestižnu nagradu dobio je Greg Grandin za delo „Kraj mita: Od granice do graničnog zida u američkom umu“.
Od Pupina do Tomaševića
Pulicerovu nagradu, koju dodeljuje Univerzitet Kolumbija iz Njujorka, ustanovio je mađarsko-američki novinar i izdavač Džozef Pulicer (1847-1911), koji je sav svoj imetak zaveštao ovom univerzitetu. Priznanje se dodeljuje svake godine u 21 kategoriji. U 20 kategorija dodelju se diploma i nagradu od 10.000 američkih dolara, dok pobedniku u kategoriji javna služba u novinarstvu sleduje zlatna medalja, koju je je ove godine dobio Enkoridž dejli njuz za seriju testova o selima na Aljasci bez policijske zaštite. Pulicerova nagrada za novinarstvo prvi put je dodeljena 1917. i smatra se jednom od najprestižnijih na svetu. Srbija ima četiri dobitnika Pulicerove nagrade, to su: naučnik Mihajlo Pupin, pesnik Dušan Čarls Simić, novinar Volter Bogdanić i fotoreporter Goran Tomašević.
(Danas, foto: YT screenshot)
